Tymczasowe aresztowanie w Niemczech- część 2: Dalsza pomoc członków rodziny
Jeżeli ktoś z Twoich bliskich przebywa z areszcie śledczym, należy zająć się wieloma sprawami. Osoba aresztowana zdana jest na Twoją pomoc. Począwszy od znalezienia dobrego obrońcy i wpłacenia pieniędzy na konto zakładu karnego z przeznaczeniem na zakupy w więzieniu. Informacje z tym związane znajdziesz w pierwszym artykule tej serii. W niniejszym artykule niemiecki adwokat Dr. Maik Bunzel z Cottbus wyjaśnia, na co należy zwrócić uwagę, jeżeli zapowiada się dłuższy pobyt w areszcie śledczym.
Organizacja i przeprowadzanie widzeń
Rytm dnia w areszcie śledczym jest monotonny i ponury. Pożądaną odmianę stanowią tu widzenia. Liczba miesięcznych widzeń zmienia się i zależy od wielkości zakładu karnego. Regułą są trzy 45 minutowe widzenia w miesiącu. W trakcie jednego widzenia obecnych może być kilka osób. Poza tym w przypadku bliskich krewnych można starać o pozwolenie specjalne, tak aby w efekcie móc odwiedzać osobę tymczasowo aresztowaną co najmniej raz w tygodniu.
Skontaktuj sięNależy to jednak odpowiednio zorganizować. Wymagane jest uzyskanie pozwolenia na widzenie [Besuchserlaubnis/Sprechschein]. Wniosek o widzenie składa się u sędziego śledczego lub w prokuraturze. Jeżeli tymczasowo aresztowany zwolnił swojego obrońcę z adwokackiego obowiązku zachowania tajemnicy wobec osoby najbliższej, to ta osoba może zwrócić się do niego w kwestii pozwolenia na widzenie – dobry obrońca załatwi zazwyczaj (szybciej i) więcej niż niedoświadczony członek rodziny. Adwokatowi potrzebne będą takie dane jak imiona i nazwiska, adresy oraz daty urodzenia osób, które wspólnie chcą odwiedzić osobę tymczasowo aresztowaną (maksymalnie trzy osoby na widzenie).
Na widzenie należy zabrać ze sobą dowód osobisty celem okazania go podczas kontroli na wejściu. Poza tym zaleca się mieć przy sobie pieniądze w monetach: W większości zakładów można zakupić słodycze, kawę itd. na widzenie i spożyć je wspólnie z aresztowanym.
Ubranie w areszcie śledczym
W areszcie śledczym wolno – oprócz kilku wyjątków – nosić ubranie prywatne oraz używać prywatnej pościeli. W tym celu możesz osobie tymczasowo aresztowanej przynieść bieliznę podczas widzenia lub wysłać paczkę zawierającą bieliznę osobistą i pościelową. Dla każdej paczki z bielizną potrzebny Ci będzie znaczek na paczkę z bielizną [Wäschepaketmarke], na który osoba aresztowana musi złożyć wniosek w zakładzie karnym. Możesz również sam/a przejąć inicjatywę, dzwoniąc do zakładu karnego i dowiadując się konkretnie, jak to wygląda.
Listy i paczki w niemieckim areszcie śledczym
Listy wysyłane do aresztantów są kontrolowane. W związku z tym doręczanie ich trwa prawie zawsze kilka tygodni. Poza tym może się tak wydarzyć, że dany list w ogóle nie zostanie dostarczony, lecz trafi do akt jako dowód w sprawie. Dlatego też w żadnym razie nie należy w swoich listach nawiązywać do czynu, z powodu którego osoba aresztowana znajduje się w zakładzie karnym. Znaczki na listy – najlepiej w formie ofrankowanych kopert zwrotnych – możesz z reguły wysyłać wraz z listem. W tej kwestii najlepiej jest dla pewności zadzwonić do zakładu karnego i spytać oraz napisać w liście, co jest wysyłane dodatkowo, żeby niepostrzeżenie nic nie zaginęło.
Aresztantom wolno otrzymywać paczki tylko w stałych terminach (z reguły są to Święta Bożego Narodzenia, Wielkanoc oraz inny indywidualnie ustalony termin). Tutaj – podobne jak w przypadku bielizny – konieczny jest znaczek na paczkę [Paketmarke]. Dlatego też kwestię wysyłania przesyłek należy koniecznie uzgodnić z osobą tymczasowo aresztowaną oraz zakładem karnym
Wyjątek stanowią książki i czasopisma: Jeżeli paczki z tego rodzaju zawartością przychodzą bezpośrednio z księgarni lub wydawnictwa, to mogą być one doręczane osobie aresztowanej, jeżeli ta uprzednio złożyła wniosek o pozwolenie. Po konsultacji z aresztantem możesz sam/a kupować książki lub czasopisma i zlecać ich wysyłanie bezpośrednio do zakładu karnego.
Mieszkanie, bieżące koszty, miejsce pracy
Jeżeli osoba aresztowana mieszka w wynajętym mieszkaniu i zapowiada się, że pobyt w areszcie śledczym będzie stanowił jedynie preludium do dłuższej kary pozbawienia wolności, należy zadecydować, czy umowa najmu mieszkania nie powinno zostać wypowiedziana a mieszkanie możliwie szybko opuszczone: W przypadku gdy czynsz nie może być uiszczany przez osoby trzecie, mogą narosnąć spore długi, które znacznie utrudnią start osobie przebywającej w areszcie śledczym po jego opuszczeniu. Natomiast w kwestii obrony przed nakazem aresztowania – w szczególności wobec przyczyny aresztowania stanowiącej niebezpieczeństwo ucieczki – ważne jest, żeby zainteresowany/a w dalszym ciągu dysponował stałym miejscem zamieszkania.
Jeżeli tymczasowo aresztowany nie posiada wystarczających finansowych rezerw, należy u podmiotu pomocy społecznej złożyć wniosek o przejęcie płatności czynszu. Jeżeli grozi zajęcie konta z innej przyczyny, to należy w związku z tym uzgodnić, żeby czynsz był uiszczany przelewem bezpośrednio na konto wynajmującego. Ważna informacja: Przejęte zostaną tylko bieżące opłaty czynszowe – a nie długi, które narosły u wynajmującego czy żądanie zwrotu środków otrzymanych z placówki Jobcenter, do którego dochodzi, ponieważ Jobcenter nie zostało poinformowane o fakcie aresztowania. Jeżeli tymczasowo aresztowany pobiera zasiłek dla bezrobotnych II („Hartz IV”), jak najszybciej poinformuj o aresztowaniu referenta w Jobcenter przypisanego do aresztowanego.
Czego wiele osób nie wie: Wniosek o przejęcie czynszu składany u podmiotu pomocy socjalnej może zostać z powodzeniem składany w przypadku, gdy osoba aresztowana nie pobierała do tej pory żadnych świadczeń socjalnych.
Podmiot pomocy socjalnej przejmuje czynsz tylko przez ograniczony czas. Rozsądny okres to według przeważających opinii w orzecznictwie sądów spraw socjalnych 6 miesięcy. Jeżeli obligatoryjne posiedzenie sądu w przedmiocie zbadania zasadności zastosowania tymczasowego aresztowania [Haftprüfung] odbędzie się bez sukcesu dla osoby tymczasowo aresztowanej a podmiot pomocy socjalnej zaprzestanie płacić jej czynsz, to od tego momentu należy zadbać o to, aby czynsz był zabezpieczony przez kilka osób. Tę kwestię należy odpowiednio wcześnie uzgodnić z krewnymi, przyjaciółmi i znajomymi osoby aresztowanej. Jeżeli opłacanie czynszu może zostać przejęte w ten sposób, należy zadbać, aby uiszczanie go wobec wynajmującego następowało zawsze regularnie i punktualnie.
Jeżeli osoba aresztowana ma długi – spłaca na przykład zakupy na raty – należy nawiązać kontakt z wierzycielami. Jeżeli nie nastąpi spłata zobowiązań, dług staje się często łącznie wymagalny. Wtedy to już tylko kwestia czasu, kiedy nastąpią działania egzekucyjne i windykacyjne. Poinformuj wierzycieli o sytuacji aresztowania i przekaż im, że osoba aresztowana niezmiennie posiada wolę regulowania zobowiązań i odezwie się po zwolnieniu z aresztu. I tu należałoby wskazać na obligatoryjne zbadanie zasadności zastosowania tymczasowego aresztowania przez Wyższy Sąd Krajowy po 6 miesiącach. Ważna informacja: Nie informuj wierzycieli, w jakim zakładzie karnym znajduje się osoba tymczasowo aresztowana! W przeciwnym razie w najgorszym wypadku grozi mu tam zajęcie konta.
Podobnie jak mieszkanie także i miejsce pracy może okazać się niezwykle ważne dla obrony przed nakazem aresztowania. Tutaj należałoby najpierw po konsultacji z osobą tymczasowo aresztowaną dochodzić roszczeń o urlop. Bądź kreatywny/a – istnieje wiele powodów, dla których konieczny może być nagle urlop (wygrana wycieczka, śmierć w rodzinie oraz w związku z tym załatwianie formalności i opróżnienie mieszkania za granicą etc.) Jeżeli natomiast jest jasne, że pobyt w areszcie śledczym będzie trwał wiele tygodni, pracodawca powinien być poinformowany o fakcie aresztowania od początku. Porozmawiaj o tej kwestii z obrońcą osoby tymczasowo aresztowanej – również w areszcie śledczym obowiązuje zasada domniemania niewinności. Doświadczony obrońca da pracodawcy o tym wyraźnie, ale w stosowny sposób, do zrozumienia – powołując się również na związane z prawem pracy skutki ewentualnego sprzecznego z prawem wypowiedzenia.
Co dalej?
Kolejny artykuł z tej serii adresowany jest do samej osoby tymczasowo aresztowanej. Przeczytaj go uważnie a informacjami w nim zawartymi podziel się z bliską osobą przebywającą w areszcie śledczym podczas następnego widzenia.
Tekst: Dr. [dr] Maik Bunzel – niemiecki adwokat, specjalista ds. prawa karnego, specjalista ds. prawa ruchu drogowego, certyfikowany doradca w zakresie prawa karnego skarbowego
Tłumaczenie: Mgr Magdalena Mazur-Drewalska, tłumacz przysięgły języka niemieckiego
