Przeszukanie w Niemczech

Przeszukanie w Niemczech

Jak właściwe zachować się podczas przeszukania w Niemczech?

Przeszukanie pomieszczeń twojego mieszkania czy  firmy stanowi sytuację wyjątkową. Dla organów śledczych ukazują się tutaj pierwsze cenne, rzucające cień, oznaki, nie mające nic wspólnego z rzeczywistym celem przeszukania: osoba, której dotyczy przeszukanie jest zaskoczona,  w obliczu dominacji  ze strony państwa doznaje szoku, w wyniku czego czuje się sparaliżowana lub wpada w panikę. W tym pozorne bezradnym położeniu wiele już osób narobiło sobie kłopotów z powodu swojego gadulstwa i podejmowało  nieprzemyślane działania, które przyczyniały się do wzmocnienia podejrzenia czy nawet uzasadniały wydanie nakazu przeszukania. Poniższe wskazówki pozwolą ci tego uniknąć:

1. Zachowaj milczenie

Na pewno znasz tę, przekazywaną przez wielu twoich kolegów, wskazówkę: Nie wypowiadaj się na temat zarzucanego czynu! Tym jednak nie załatwisz sprawy. Urzędnicy śledczy są doskonale przeszkoleni w wikłaniu osób podejrzanych w pozornie nieistotne rozmowy, również wtedy, gdy na początku przeszukania – czyli zaraz po dokonaniu właściwego pouczenia – odmówiono składania zeznań. Jedyna właściwa rada brzmi zatem: zachowaj milczenie w sposób kompleksowy! Na początku przeszukania podaj imię nazwisko swojego obrońcy funkcjonariuszom służby śledczej i odsyłaj ich do niego w przypadku każdego zapytania.

Jeżeli podczas przeszukania obecne są jeszcze inne osoby (jak na przykład członkowie rodziny, goście czy współpracownicy), obowiązują następujące zasady: nikt, nieważne, czy ma prawo do odmowy składania zeznań – nie jest zobowiązany do składania zeznań wobec policji. Nie ma informacji odciążających, które później stracą na wartości, ale każda informacja może w sposób nieoczekiwany stać się tą obciążającą. Bez znajomości akt śledztwa nie można ocenić, czy dane zeznanie będzie korzystne czy niekorzystne dla danej osoby. Dlatego też i inne osoby nie powinny rozmawiać z funkcjonariuszami służb śledczych.

Jeżeli przeszukanie odbywa się na terenie twojej firmy, możesz w ramach prawa pracy pouczyć swoich pracowników, że wobec osób trzecich  – czyli zasadniczo również wobec policji – zobowiązani są do zachowania milczenia odnośnie wszelkich zakładowych spraw i zdarzeń. Możliwe jest, że składając zeznania, twoi pracownicy sami  popełniliby czyn karalny.

2. Wykonaj telefon do obrońcy

Już przed rozpoczęciem przeszukania powinieneś zadzwonić do swojego obrońcy. Powinien to być adwokat specjalizujący się w prawie karnym. Każ urzędnikowi wręczyć sobie postanowienie o przeszukaniu i koniecznie przekaż telefonicznie swojemu obrońcy następujące informacje:

• data wydania postanowienia
• zarzut i osoba podejrzana
• pomieszczenia i/lub osoby podlegające przeszukaniu
• poszukiwane przedmioty i/lub osoby

Posiadając te dane Twój obrońca będzie mógł na przykład sprawdzić, czy postanowienie jest wystarczająco określone, czy ma (jeszcze) moc obowiązującą (postanowienie może  być wykonane tylko maksymalnie przez okres 6 miesięcy od momentu wydania) oraz czy poszukiwane przedmioty mogłyby zostać wydane dobrowolnie, aby zapobiec całemu przeszukaniu. Jeżeli postanowienie okaże się  sporne, Twój obrońca zażąda wobec urzędników przerwania działań i w razie konieczności nawiąże kontakt z sędzią prowadzącym dochodzenie [Ermittlungsrichter]. Koniecznie zażądaj przekazania dla siebie kopii postanowienia o przeszukaniu!

Idealnie byłoby, gdyby następnie twój obrońca przyjechał osobiście na miejsce przeszukania i monitorował, aby przebiegało ono w sposób zgodny z prawem. Jeżeli przybycie adwokata odbędzie się w możliwym do zaakceptowania czasie, urzędnicy z reguły zaczekają, aż twój obrońca dotrze na miejsce. W czasie oczekiwania na obrońcę zawsze stosuj się do następujących reguł: Zachowaj milczenie! Jeżeli twój obrońca nie może z różnych przyczyn przybyć na miejsce, skontaktuj się z nim ponownie bezpośrednio po przeszukaniu.

Jeżeli urzędnicy nie są w posiadaniu postanowienia o przeszukaniu lub powołują się na instrument prawny tzw. „przypadek niecierpiący zwłoki” [Gefahr in Verzug], czyli sytuacji, w której zachodzi ryzyko nieuchronnej utraty dowodów,  po tym jak dowiedzieli się o bezprawności postanowienia o przeszukaniu, zażądaj, aby zaprotokołowane zostało uzasadnienie dla założenia zaistnienia „przypadku niecierpiącego zwłoki”.

3. Monitoruj przebieg przeszukania

Podczas przeszukania nie spuszczaj z oczu funkcjonariuszy. Celowe poszukiwanie przypadkowych przedmiotów-dowodów jest zabronione. Wolno przeszukiwać jedynie pomieszczenia i osoby wymienione w postanowieniu. Zwróć na to uwagę urzędnikom oraz poproś o zaprotokołowanie uchybień.

Zadbaj o obecność świadków – mogą to być sąsiedzi, członkowie rodziny lub współpracownicy. W żadnym razie nie rezygnuj z obecności świadków w sytuacji, kiedy urzędnicy „przewidzieli” jako świadka  pracownika urzędu ds. porządku i bezpieczeństwa publicznego czy na przykład jakiegoś innego policjanta! Świadkowie służą do obrony twoich praw! Nie powinien odstraszać cię fakt, że o przeszukaniu dowiedzą się świadkowie, ponieważ sąsiedzi, członkowie rodziny czy pracownicy i tak zauważą, że w domu są policjanci, służby skarbowe lub celne.

Jeżeli pojawią się wątpliwości co do sposobu i rodzaju przeprowadzania przeszukania – na przykład  odnośnie sposobu obchodzenia się z delikatnym sprzętem komputerowym – zanotuj każdy taki incydent jak również imię i nazwisko oraz numer służbowy danego funkcjonariusza. Funkcjonariusze są zobowiązani do podania tych danych. Tylko w taki sposób można  będzie można ocenić uchybienia prawne w ramach późniejszego postępowania odszkodowawczego. Jeżeli podczas przeszukania zostaną uszkodzone przedmioty, zrób im zdjęcia i zażądaj od funkcjonariuszy, aby wykonali zdjęcia we własnym zakresie i załączyli je do akt.

4. Poproś o sporządzenie protokołu

Jeżeli dane przedmioty zostaną zabezpieczone, zwróć uwagę na to, aby został w związku z tym sporządzony szczegółowy i kompletny protokół (Przykład: nie „dziesięć książek”, lecz dokładne oznaczenie książki z podaniem tytułu i autora). W protokole należy koniecznie umieścić adnotację, że wydanie przedmiotów nie nastąpiło w sposób dobrowolny oraz że sprzeciwia się ich zajęciu. Powinieneś odmówić podpisania protokołu.

5. (Ponownie) skontaktuj się z obrońcą

Jeżeli twój obrońca nie jest osobiście obecny podczas przeszukania, prześlij mu bezpośrednio po zakończeniu działań protokół oraz kopię postanowienia o przeszukaniu. Twój obrońca będzie mógł zacząć natychmiast działać. W odpowiednich przypadkach będzie on mógł wnieść środki prawne na przeszukanie oraz na sposób jego przeprowadzenia oraz ewentualnie doprowadzić do tego, że  zabezpieczone przedmioty nie będą mogły zostać wykorzystane.